Welke filter voor welke vijver
Tegelijk met het ontwerpen van de vijver moet er ook aan voldoende ruimte voor het filter worden gedacht. Afhankelijk van hoeveel vissen u zou willen houden en hoe groot of klein de vijver kan worden, komen diverse filtertypen in aanmerking. En het loont de moeite reeds vooraf te bepalen hoeveel werk het filter van u moet overnemen. Bent u namelijk bereid en in staat regelmatig en met korte tussenpozen (ideaal is wekelijks, het minimum een 14-daagse cyclus) een flinke waterverversing uit te voeren, dan is een betrouwbaar mechanisch filter dat om de twee of drie dagen wordt gereinigd, voldoende.
Deze eenvoudige en arbeidsintensieve oplossing zal echter minder voorkomen.
Voordat u zichzelf het avontuur van zelfbouw aandoet, kunt u zich beter eerst in de vakhandel laten informeren over de verwarrend vele, meestal zinvolle en in ieder geval effectieve aanbiedingen van professionele filterbouwkunst. Doe dat tijdens koikampioenschappen of op een van de vele huisdierbeurzen. Het aanbod is sterk verschillend (het vergelijken van prijzen is zeer de moeite waard!) en omvat verschillende bouwwijzen en systemen van zeer verschillende effectiviteit.
Voor niet al te grote of voor het houden van koi omgevormde vijvers, waarbij de latere installatie van toe- en afvoerleidingen door de vijverwand heen, niet mogelijk is, zijn de diverse bak- resp. vatvormige onderwater- en buitenfilters voldoende. Uiteraard vormen die – ook qua gezicht – geen ideale oplossing en ze vragen intensief onderhoud.
Beter zijn getrapte buitenfilters van pvc of ander kunststof die 'ondergedompeld' werken. Dat betekent dat ze naast de vijver zo diep in de grond worden ingegraven, dat hun waterspiegel op gelijke hoogte met dat van de vijver ligt. Dit systeem van 'communicerende vaten' is tot nu toe het beste gebleken en maakt de toepassing van energiezuinige pompen mogelijk, omdat de terugstroom naar de vijver zonder hoogteweerstand plaats heeft. In principe functioneren deze filters allemaal op dezelfde manier, zoals de schematische tekening boven laat zien. Ons voorbeeld werkt met grove kiezel van verschillende fijnheid, omdat voor de mechanische voorreiniging kunststof matten en -borstels zijn geïnstalleerd, die grof vuil heel goed afvangen. Hoe vaker deze voorfilters – met koud, nooit met heet water en zeker niet met een reinigingsmiddel – worden schoongespoeld, des te effectiever is de totale filtrering.
Laat iemand u in ieder geval een zogenaamde 'vortex' demonstreren. Dat is een grote, trechtervormige voorfilterkamer. Voordat het vijverwater in het mechanische filter komt, wordt in de 'vortex' door centrifugaalkrachten en sedimentatie reeds een flink deel van de grotere verontreinigingen afgevangen, wat het eigenlijke filter zeer ontlast en de tijd tussen de schoonmaakbeurten verlengt.
Een niet te krappe maat van de filterinstallatie is des te belangrijker naar mate u meer vis houdt. Als maat voor de filtercapaciteit kan gelden dat de totale waterinhoud van de vijver in anderhalf tot twee uur eenmaal wordt gefilterd. Daarbij moet het mechanische voorfilter de belasting van de biologisch-chemische filtertrappen met vuildeeltjes zoveel mogelijk verhinderen. Het biologisch-chemische filterdeel kan zijn hoofdfunctie, de nitrificatie, namelijk alleen dan vervullen als in het water voldoende zuurstof is opgelost (minstens 5 mg 02/1), als het filter gelijkmatig wordt doorstroomd (geen 'dode' zones waarin zich vuil ophoopt), het filter 24 uur perag werkt en de pH-waarde altijd tussen pH 6 en hoogstens pH 8 ligt.